To zależy… żywność a kontekst jej spożywania. Czy istnieje dobra i zła żywność? CZĘŚĆ 1.

Czy mogę to jeść? Czy ten produkt jest szkodliwy, czy mi nie zaszkodzi? Ta żywność jest dobra a tamta zła! Moja znajoma stosowała taką dietę, kupiła ten produkt i działa rewelacyjnie! Czy mogę to jeść w ciąży? Tego absolutnie nie jedz!

Moja odpowiedź na takie pytania zawsze brzmi: "To zależy..."

Jeśli chodzi o jedzenie, podobnie jak w życiu, nic nie jest czarno - białe. Nie możemy demonizować ani wychwalać pod niebiosa konkretnych grup żywnościowych lub produktów, które spożywamy.
Z bardzo prostej przyczyny - każdy z nas jest inny, ma inne wymagania, sytuację zdrowotną, przebyte choroby, stan fizjologiczny, inny styl życia i potrzeby. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie i zawsze w szerszym kontekście.
Nie ma jednej złotej rady dla wszystkich, jednego schematu, z którego każdy może korzystać.

Dlatego też, aby naświetlić ten problem i uzmysłowić jak ważny w świecie żywności jest kontekst jej spożywania, od października w moich mediach społecznościowych publikuję proste infografiki, które mają za zadanie rozprawienie się z mitem „dobrej” i „złej” żywności. 

Tutaj na blogu zbieram je w całość i szerzej omawiam – część 2. znajdziesz klikając tutaj.

Oczywiście przytoczone przykłady nie wyczerpią tematu i nie naświetlą każdego możliwego kontekstu żywieniowego, ale podkreślą, jak to samo jedzenie można postrzegać na 2 różne sposoby, w zależności od sytuacji. 

Sytuacja w jakiej się znajdujesz i indywidualne podejście jest ogromnie ważne jeśli chodzi o odżywianie, dlatego zachęcam do konsultacji ze specjalistą dietetykiem, aby uzyskać indywidualne porady dietetyczne, jeśli masz szczególne obawy dotyczące diety, czy produktów, które spożywasz.

W zakładce kontakt znajdziesz wszystkie moje dane – zachęcam do współpracy! 

Oto pierwsza część przykładów: 

1

Zdrowy czy niezdrowy? Jeść czy nie jeść? To zależy…

✅ Grejpfrut to doskonale źródło witamin C i A oraz karotenoidów i błonnika. Dzięki silnemu przeciwutleniaczowi (naringinie) w swoim składzie „wyłapuje” wolne rodniki, tym samym działa antyoksydacyjnie. Wykazuje też działanie przeciwzapalne, obniża cholesterol.

Ale jest też druga strona medalu:

❌Sok z tego owocu wpływa na metabolizm leków, powoduje wielokrotny wzrost stężenia we krwi podanej substancji.

Odpowiedzialne za to są zawarte w grejpfrucie flawonoidy (naringenina, kwercetyna) oraz furanokumaryny (bergapten) i inne metabolizowane przez enzymy cytochromu P-450 (te same enzymy, które metabolizują dany lek).

Kto zatem powinien uważać?

Sok grejpfrutowy spowalnia metabolizm niektórych leków przeciwhistaminowych (przeciwalergicznych, np. Hismanal) powodując wzrost stężenia tego leku we krwi nawet o 300-700 % ; wchodzi w interakcje z lekami obniżającymi poziom cholesterolu (np. Lowastatyna, simwastatyna); osoby z nadciśnieniem i chorobą niedokrwienna serca, używające blokerów kanału wapniowego (np. nitrendypina) także powinny być świadome zagrożeń.
Ponadto wiele leków przeciwwirusowych stosowanych przy HIV czy AIDS; a także cyzapryd stosowany często przy chorobie refluksowej oraz cyklosporyna podawana w chorobach immunologicznych i wiele innych lekarstw.

Należy również pamiętać, że wiele preparatów wspomagających odchudzanie zawiera w swoim składzie wyciąg z grejpfruta.

❗️Rada: zawsze pytaj lekarza o możliwe interakcje leku z żywnością i czytaj dołączone do leku ulotki informacyjne.

Aby uniknąć interakcji z lekami najlepiej nie spożywać ani nie pić soku z grejpfruta podczas kuracji. Można też ograniczyć spożycie lub wypicie soku do co najmniej 4 godzin przed i 4 godzin po przyjęciu leku.

Więcej o interakcjach leków z żywnością możesz przeczytać na blogu we wpisie, w którym dokładnie omawiam to zagadnienie ⇒ KLIKNIJ TUTAJ

2

Moda na dietę bezglutenową trwa w najlepsze. I świadomie piszę tutaj moda, gdyż coraz więcej osób rezygnuje z produktów zawierających gluten bez konkretnego medycznego wskazania. 
 
Dla kogo naprawdę potrzebna? 
 
✅ Eliminacja glutenu ( białka zawartego w popularnych zbożach tj. pszenica, żyto, jęczmień) jest niezbędna u osób, u których występuje:
 
– celiakia (genetycznie uwarunkowana nietolerancja glutenu); osoby chorujące na celiakię muszą bezwzględnie i rygorystycznie przez całe  życie stosować dietę eliminującą gluten. 
– alergia na to białko 
– nieceliakalna nadwrażliwość na gluten
 
 
Wspomnę także, że dieta bezglutenowa może być pomocna w leczeniu takich chorób jak autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto), cukrzyca typu I, zespół jelita drażliwego, reumatoidalne zapalenie stawów, autyzm czy ADHD. Jednak te choroby często współistnieją z celiakią, dlatego przed eliminacją glutenu na „własną rękę” należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku celiakii.
 
❌ Ale dla wielu osób, które eliminują gluten z jadłospisu czy to dla lepszego samopoczucia czy w celach odchudzających dieta bezglutenowa to niepotrzebna restrykcja niosąca za sobą wiele skutków ujemnych: 
 
– może być przyczyną niedoborów składników odżywczych, których źródłem są produkty zbożowe: błonnik pokarmowy, witaminy z grupy B, żelazo, cynk, selen. 
– dieta osoby na diecie bezglutenowej często obfituje w wysoko przetworzone produkty, zawiera dużo tłuszczy nasyconych, cukru i soli. 
– dieta ta jest droga i trudna w utrzymaniu (gluten występuje w makaronach, wędlinach, wyrobach garmażeryjnych, daniach typu instant, w niektórych środkach przeciwbólowych czy wielu innych produktach); dlatego jeśli eliminujemy jedynie przetwory z tradycyjnych zbóż to tak naprawdę nie stosujemy diety bezglutenowej. 
 

❗️Rada:  Stosowanie diet eliminacyjnych, czyli również diety bezglutenowej zawsze powinno wynikać ze wskazań medycznych. Pamiętaj, że samowolne wykluczenie glutenu z diety może utrudnić diagnostykę, jeśli rzeczywiście wystąpi choroba związana z wrażliwością na to białko.

 

3

Izotonik to napój, w skład którego wchodzą: woda oraz substancje odżywcze, składniki mineralne (sód, potas, wapń, magnez), ale też mogą w nim znajdować się witaminy i węglowodany proste (coraz częściej zastępowane słodzikami).

Napoje izotoniczne najlepiej stosować po bardzo intensywnym wysiłku fizycznym (ponad 2 godziny) w celu wyrównania poziomu wody oraz uzupełnienia pierwiastków, które utraciliśmy wraz z potem w trakcie wykonywania intensywnych i długotrwałych ćwiczeń. Napoje izotoniczne szybciej wyrównują w organizmie ubytki płynów ustrojowych niż woda, zwłaszcza po wyczerpującym treningu.

Natomiast:

Jeśli podczas krótkotrwałego treningu czujesz się bardziej spocony-  na pewno zastanawiasz się czy sięgnąć po napój izotoniczny, który pokryje straty elektrolitów. Prawda jest taka, że (najprawdopodobniej) ich nie potrzebujesz. A dlaczego?

Nasz organizm posiada dużo sodu, więc w przypadku ćwiczeń trwających mniej niż dwie godziny nie trzeba wymieniać strat ( z potem) po treningu.

Wymiana elektrolitów jest korzystna tylko wtedy, gdy straty potu są wysokie i długotrwałe, a tracisz około 3 – 4 g sodu.

Według Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, jeśli ćwiczysz krócej niż 2 godziny, a straty potu nie są nadmierne, dodatkowe elektrolity nie przyspieszą wchłaniania płynów ani nie poprawią wydajności. 

Minusy:

Ze względu na skład napoje izotoniczne nie są zalecane osobom, które mają problemy z nerkami, jak również osobom odchudzającym się, które korzystają z intensywnych ćwiczeń, np. na siłowni. Organizm korzysta wtedy z energii pochodzącej z węglowodanów zawartych w napoju izotonicznym, zamiast wykorzystywać rezerwy w postaci tkanki tłuszczowej.

Rada: Po krótkiej aktywności fizycznej trwającej do godziny wybieramy wodę w celu uzupełnienia płynów w organizmie, zaś napój izotoniczny wybieramy po aktywności fizycznej trwającej dłużej niż 2 godziny.

4

Wątróbka to kolejny doskonały przykład tego jak jeden i ten sam produkt może różnie oddziaływać, może jednocześnie pomagać lub szkodzić, w zależności od sytuacji zdrowotnej czy sytuacji fizjologicznej. 

Wątróbka to doskonałe źródło witamin i składników mineralnych takich jak witamina A, B, kwas foliowy oraz żelazo. Polecana przy leczeniu anemii z niedoboru żelaza (wątroba wieprzowa w 100 g posiada 18 mg żelaza, normy dziennego zalecanego spożycia dla kobiet wynoszą 18 mg, a dla mężczyzn 10 mg ).

Ale:

Z powodu dużej ilości witaminy A, którą wątróbka zawiera nie jest wskazana dla:

– kobiet w ciąży, gdyż nadmiar witaminy A jest toksyczny dla rozwijającego się płodu i może powodować wady rozwojowe układu nerwowego.

Natomiast z powodu wysokiej zawartości żelaza jest przeciwwskazana dla: 

– osób cierpiących na hemochromatozę – to genetyczna choroba polegająca na  kumulowaniu w organizmie żelaza, co w konsekwencji prowadzi do uszkodzenia wielu tkanek i narządów.

***

Chcesz być na bieżąco, nie przegapić kolejnych wartościowych artykułów oraz pysznych przepisów? 

Chcesz wiedzieć, co się u mnie dzieje?

Obserwuj mój Instagram, dołącz do mnie na Facebooku!

Zapraszam! 

***

2

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *