Mózg jest najważniejszym organem w całym organizmie, dlatego musi być w optymalnej formie i pracować na najwyższych obrotach, aby utrzymać funkcjonowanie naszego ciała.
Twoja dieta ma ogromny wpływ na to, jak pracuje i w jakim stanie jest mózg. Niektóre produkty żywnościowe mają negatywny wpływ na mózg, wpływają niekorzystnie na pamięć i koncentrację oraz zwiększają ryzyko demencji.
Na szczęście możesz zmniejszyć ryzyko negatywnych skutków, wyrzucając ze swojego jadłospisu niektóre produkty. A dzięki temu artykułowi dowiesz się czego należy unikać, aby cieszyć się doskonałą pamięcią, efektywnie uczyć się i pracować.
5 najgorszych produktów dla mózgu
1. Słodzone napoje
Do słodzonych napojów zaliczamy np. energetyki, napoje gazowane, soki owocowe, wody smakowe, napoje dla sportowców. Podstawowym składnikiem wielu tych produktów jest syrop glukozowo – fruktozowy, który składa się z 55% fruktozy i 45% glukozy.
Wysokie spożycie słodzonych napojów nie tylko powiększa nasz obwód w talii, ale zwiększa też ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 (może prowadzić do Alzheimera) i choroby serca. Ponadto wyższy poziom cukru we krwi, może prowadzić do otyłości, wysokiego ciśnienia krwi, wysokiej zawartości tłuszczów we krwi i zaburzeń pracy tętnic – te aspekty zespołu metabolicznego mogą prowadzić do rozwoju demencji, nawet u osób bez cukrzycy.
Słodzone napoje mają również negatywny wpływ na nasz mózg. Badania na zwierzętach wykazały, że wysokie spożycie fruktozy może prowadzić do zmniejszenia aktywności mózgu, pogorszenia pamięci, wolniejszego uczenia się i tworzenia nowych neuronów mózgowych.
Oczywiście potrzebne są dalsze badania na ludziach, dotychczasowe wyniki sugerują jednak dość dobitnie, że wysokie spożycie fruktozy, pochodzącej ze słodkich napojów może mieć bardzo negatywny wpływ na mózg.
Dlatego sięgaj po zdrowe alternatywy – pij wodę, soki warzywne, niesłodzoną herbatę czy kawę, niedosładzane mleczne napoje fermentowane.
2. Tłuszcze trans
Tłuszcze trans są rodzajem nienasyconych kwasów tłuszczowych, występują naturalnie w produktach zwierzęcych, takich jak mięso i produkty mleczne, ale w takiej postaci nie stanowią poważnego problemu. To wytwarzane przemysłowo tłuszcze trans, znane również jako uwodornione oleje roślinne wpływają destrukcyjnie na kondycję mózgu.
Te niezdrowe tłuszcze trans można znaleźć m.in. w wyrobach cukierniczych typu gotowe ciasta, ciasteczka, drożdżówki, w twardych margarynach, mrożonkach, przekąskach, batonikach, niektórych płatkach śniadaniowych, daniach typu fast food i instant.
Badania wykazały, że spożywanie dużej ilości tłuszczów trans prowadzi do zwiększonego ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera, gorszej pamięci i pogorszenia funkcji poznawczych. Tłuszcze trans powodują zahamowanie działania enzymów koniecznych do wytworzenia niezbędnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3. A to właśnie te ostatnie są niezbędne do prawidłowej pracy mózgu.. Stwierdzono, że dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 chroni przed osłabieniem funkcji poznawczych poprzez zwiększenie wydzielania związków przeciwzapalnych w mózgu, które działają ochronnie, szczególnie u osób starszych.
Możesz zwiększyć ilość tłuszczów omega-3 w swojej diecie poprzez spożywanie pokarmów takich jak: ryby, nasiona chia, nasiona lnu, orzechy włoskie.
3. Żywność wysokoprzetworzona, fast food
Żywność w wysokim stopniu przetworzoną charakteryzuje bardzo duża zawartość cukru, tłuszczów i soli oraz mnóstwa dodatków typu konserwanty, wzmacniacze smaku i zapachu, barwniki, emulgatory, przeciwutleniacze i inne. Przykładami można sypać jak z rękawa, nie dość wspomnieć o masowo jedzonych chipsach, słodyczach, daniach instant, gotowych sosach, fast foodach, itd. Ta grupa produktów spożywczych jest zwykle bogata w kalorie, a bardzo uboga w składniki odżywcze.
Dwa badania, zakrojone na dużą skalę (18 080 i 5,038 osób) wykazały, że dieta bogata w smażone produkty, przetworzone mięso, czerwone mięso, fasolkę po bretońsku wiąże się z niższymi wynikami w nauce i gorszą pamięcią oraz ze stanem zapalnym i szybszym spadkiem zdolności rozumowania w ciągu 10 lat.
W badaniach na zwierzętach szczury karmione dietą wysokotłuszczową o dużej zawartości cukru przez osiem miesięcy wykazywały upośledzoną zdolność uczenia się i negatywne zmiany w plastyczności mózgu. Inne badanie wykazało, że szczury karmione dietą wysokokaloryczną miały zakłócenia w zakresie bariery krew-mózg. Bariera krew-mózg jest czymś w rodzaju muru pomiędzy mózgiem a układem krążenia, której zadaniem jest chronić mózg, zapobiegając przedostawaniu się do niego szkodliwych substancji.
Wysoce przetworzona żywność może również zmniejszać produkcję bardzo ważnej cząsteczki zwanej BDNF (neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego). Ta cząsteczka znajduje się w różnych częściach mózgu, a szczególnie aktywna jest w hipokampie, czyli regionie, który odpowiada za pamięć długotrwałą, zdolność uczenia się czy orientację przestrzenną. Dlatego każda redukcja może mieć negatywny wpływ na te funkcje.
Zjedzenie jakiegoś hamburgera z popularnej sieciówki raz na jakiś czas nie będzie miało zbyt wielkiego wpływu na młodą, zdrową osobę, ale jeśli przez większość życia się tak odżywiamy, skutki możemy odczuć w późniejszych latach . Jeśli hipokamp nie dostanie szansy na regenerację po słodkim, tłustym, mocno przetworzonym posiłku, stan zapalny może stać się długotrwałym uszkodzeniem.
„Starsze” mózgi potrzebują więcej czasu, aby się wyleczyć i są bardziej podatne na uszkodzenia spowodowane niezdrową dietą. Ponieważ seniorzy żyjący samotnie tracą mobilność, można założyć, że spożywają częściej gotowe, wysokoprzetworzone produkty spożywcze, które zawierają w sobie dużo tłuszczu, cukru i soli.
W jednym z badań na Uniwersytecie New South Wales w Australii, odnotowano, że zaledwie tydzień spożywania niezdrowej diety wystarcza, aby spowodować trwałe zaburzenie pamięci u szczurów. Przez tydzień szczury otrzymywały, oprócz zdrowej diety, dostęp do butelki z wodą z cukrem, inne były karmione dietą niezdrową, zawierającą przetworzoną żywność, m.in. ciasta, ciasteczka, chipsy itp., a grupa kontrolna otrzymywała zdrową dietę. Chociaż tylko szczury na diecie niezdrowej przybrały na wadze, obie grupy szczurów miały zaburzenia pamięci w porównaniu ze zwierzętami kontrolnymi, które spożywały tylko zdrowe pokarmy.
Aby uchronić się przed negatywnym wpływem tego typu żywności na mózg ogranicz jej spożycie do minimum, a najlepiej całkowicie z niej zrezygnuj i włącz do diety głównie świeże, naturalne produkty spożywcze, takie jak owoce, warzywa, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, mięso i ryby. Dieta oparta na tych zdrowych produktach, zwana dietą śródziemnomorską, pozwoli Ci zachować błyskotliwość do późnej starości.
4. Alkohol
Lampka czerwonego wina do posiłku to bardzo przyjemny dodatek, który może wykazywać nawet właściwości zdrowotne – chroniąc przed chorobami serca, ale już nadmierne spożycie alkoholu może mieć poważny i negatywny wpływ na funkcjonowanie naszego mózgu.
Częste spożywanie alkoholu powoduje zmniejszenie objętości mózgu, zmiany metaboliczne i zakłócenie działania neuroprzekaźników, których mózg używa do komunikacji z całym naszym organizmem. Nadużywanie alkoholu jest szczególnie szkodliwe u nastolatków, ponieważ ich mózg wciąż się rozwija. Badania wskazują, iż u tych nastolatków, którzy piją alkohol, występują nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu mózgu, w porównaniu do tych, którzy tego nie robią. Szczególnie niebezpieczne są napoje alkoholowe zmieszane z napojami energetycznymi. Powodują one szybsze i intensywniejsze „upicie się”, są przyczyną niebezpiecznych zachowań i zwiększają ryzyko uzależnienia od alkoholu.
Oczywiście zaleca się całkowite wyeliminowane spożywania alkoholu w czasie ciąży, gdyż może to mieć niszczący wpływ na płód, którego mózg dopiero się rozwija, a toksyczne działanie alkoholu może powodować zaburzenia rozwojowe, takie jak alkoholowy zespół płodowy (FAS).
5. Ryby zanieczyszczone rtęcią
Kilka akapitów wcześniej zachęcałam do jedzenia ryb, ale niestety, nie wszystkie ryby możemy jeść bezkarnie. Szczególnie należy uważać na te z gatunku drapieżnych (np. tuńczyk, rekin, miecznik, makrela królewska, szczupak, żabnica), gdyż one wyjątkowo podatne są na kumulację w sobie dużych ilości rtęci, która może być przechowywana przez długi czas w tkankach zwierzęcych.
Rtęć to metal ciężki i silna trucizna neurologiczna, która rozprzestrzenia się po całym ciele, koncentrując się szczególnie gęsto w mózgu, wątrobie i nerkach, a u kobiet w ciąży również w łożysku i płodzie. Skutki toksyczności rtęci przejawiają się przerwaniem ośrodkowego układu nerwowego i neuroprzekaźników oraz stymulacją neurotoksyn, powodujących uszkodzenie mózgu.
W przypadku płodu i małych dzieci rtęć może zaburzyć rozwój mózgu i spowodować zniszczenie struktur komórkowych. Może to prowadzić do porażenia mózgowego i innych opóźnień rozwojowych i defektów. Dlatego rekomenduje się, aby kobiety w ciąży i dzieci unikały lub ograniczały spożycie ryb o wysokiej zawartości rtęci, natomiast nadal spożywały do dwóch porcji tygodniowo ryb bezpiecznych, o niskiej zawartości rtęci.
Większość ryb nie jest na szczęście znaczącym źródłem rtęci. Ryby to przede wszystkim źródło wysokiej jakości białka i wielu innych ważnych składników odżywczych, takich jak omega-3, witamina B12, cynk, żelazo i magnez. Dlatego ważne jest, aby ryby były częścią zdrowej diety. Zaleca się, aby dorośli spożywali od dwóch do trzech porcji ryb tygodniowo.
Dieta zdecydowanie ma duży wpływ na zdrowie Twojego mózgu. A jeśli chcesz się cieszyć jego dobrą kondycją ogranicz lub wyrzuć ze swego jadłospisu produkty opisane powyżej i zastąp je zdrowym, naturalnym i jak najmniej przetworzonym jedzeniem.
Wtedy matura będzie formalnością, projekty w pracy już nie będą przeciągać się w nieskończoność, a wiersza „Pani Twardowska” nauczycie się razem z dzieckiem w mgnieniu oka 😉
A żeby nie było, że tylko straszę, to w następnym artykule opiszę produkty, które są najlepsze dla naszego mózgu 🙂
Chcesz być na bieżąco, nie przegapić kolejnych wartościowych artykułów
oraz pysznych przepisów? Chcesz wiedzieć, co się u mnie dzieje?
Obserwuj mój Instagram, dołącz do mnie na Facebooku!
Zapraszam!
************
Źródło:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3649104/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2963518/
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1215740
https://academic.oup.com/biomedgerontology/article/65A/8/809/572081
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4429636/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3858814/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3280054/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4470692/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3098039/
http://circ.ahajournals.org/content/115/14/1858
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1282449/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4210907/
https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/B7612048AF9A363A41C6B740FA1FB7EE/S2048679016000276a.pdf/dietary_patterns_are_associated_with_cognitive_function_in_the_reasons_for_geographic_and_racial_differences_in_stroke_regards_cohort.pdf
http://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(16)00035-2/fulltext
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2694409/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4975946/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3409296/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4555146/pdf/nutrients-07-05307.pdf
https://newsroom.unsw.edu.au/news/health/junk-food-can-harm-memory-week
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1530-0277.2011.01540.x
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3860424/
https://academic.oup.com/nutritionreviews/article-abstract/72/suppl_1/98/1930446?redirectedFrom=fulltext
https://www.cambridge.org/core/journals/proceedings-of-the-nutrition-society/article/potential-health-benefits-of-moderate-alcohol-consumption-current-perspectives-in-research/C54FD89A79C90EA2589513B3293C348E/core-reader
https://www.hindawi.com/journals/jeph/2012/460508/
https://dietetycy.org.pl/rtec-spozycie-ryb-czy-trzeba-sie-bac/